25 ژانویه 2023- یافته های جدید محققین بیمارستان بریگهام و زنان، با تصورات قبلی در مورد نقش قند در شروع آب مروارید دیابتی در تضاد است. تیم تحقیقاتی با استفاده از یک مدل حیوانی که دیابت نوع 2 را در انسان به طور دقیق تری تقلید می کند، علائم اولیه آسیب را در چشم قبل از شروع دیابت نوع 2 پیدا کردند که نشان می دهد ممکن است عوارض دیابت در دوران پیش دیابت شروع شود. نتایج این تحقیق در مجلهBiomedical Science  منتشر شده است.

پرفسور علی حافظی مقدم، مدیر آزمایشگاه بیومارکرهای مولکولی نانو تصویربرداری در گروه رادیولوژی بریگهام و دانشیار دانشکده پزشکی هاروارد، گفت: شواهدی که ما در اینجا جمع آوری کرده ایم، نظریه ی دیرینه در مورد آب مروارید دیابتی را زیر سوال می برد و از ما می خواهد که عقیده فعلی را که برای توضیح آب مروارید مرتبط با دیابت بر آن استناد شده است، دوباره بررسی کنیم.

آب مروارید - کدر شدن عدسی چشم - اولین علت نابینایی در سراسر جهان است و یکی از عوارض شایع دیابت نوع 2 می باشد. فرضیه فعلی در مورد چگونگی ایجاد آب مروارید دیابتی "فرضیه قند" است که می گوید قند خون بالا - یکی از مشخصه های دیابت - مقدم بر ایجاد آب مروارید است. مفروضات کاری زیربنایی فرضیه قند، سطوح بالاتر گلوکز را در لنزهای افراد مبتلا به دیابت توصیف می‌کند که به یک مولکول قند الکلی به نام سوربیتول تبدیل می‌شود که باعث ایجاد تغییرات ساختاری در عدسی چشم می‌شود که قبل از ایجاد آب مروارید رخ می دهد. در حالی که این موضوع ثابت نشده است، محققان به ندرت این نظریه را به دلیل ماهیت قابل درمان آب مروارید بررسی کرده اند.

پرفسور حافظی مقدم و همکارانش موش صحراییNile grass  را مورد مطالعه قرار دادند، مدلی که در ابتدا گزارش دادند وقتی در اسارت نگهداری می‌شود به طور خودبه‌خود به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شود و که بسیار با دیابت انسانی شباهت دارد. مانند انسان‌های مبتلا به دیابت نوع 2، این حیوانات ابتدا مقاومت به انسولین را تجربه کرده و قبل از اینکه گلوکز خونشان به بالاتر از حد نرمال برسد، سطح انسولین خونشان بالا می رود.

محققان با استفاده از یک تکنیک تخصصی به نام میکروسکوپ استریو میدان روشن با نور دوگانه، ایجاد ریز ضایعات نقطه مانندی را مشاهده کردند که مستعد تشکیل آب مروارید در نواحی داخلی قشر عدسی بودند. به طور غیر منتظره، آنها متوجه شدند که تقریباً در نیمی از حیوانات مورد آزمایش، این ریز ضایعات قبل بروز هایپرگلیسمی یا قند خون بالا ظاهر شدند، که نشان می‌دهد که قبل از افزایش سطح قند خون، آب مروارید ایجاد می‌شود.

در عوض، محققان دریافتند که سلول‌های ایمنی از ساختارهای تخصصی چشم به نام اجسام مژگانی به سمت عدسی مهاجرت می کنند. در این مناطق، جایی که سلول‌های ایمنی از کپسول عدسی عبور ‌کردند، سلول‌های اپیتلیال که به طور معمول سطح داخلی کپسول عدسی را می‌پوشانند، هویت خود را تغییر داده و رفتار متفاوتی را نشان دادند.

این تغییرات، که به آن تبدیل اپیتلیال-مزانشیمی (EMT) نیز گفته می شود، با رشد ظاهراً سازماندهی نشده سلولی، مرگ سلولی و مهاجرت سلولی به داخل بدنه عدسی همراه بود. در برخی از مناطق، سلول های تازه تبدیل شده به سادگی موقعیت اصلی خود را خالی کرده و به عدسی راه پیدا کردند. چنین تغییرات سلولی، هر چند در ابعاد کوچک، به طور قابل توجهی عملکرد لنز را به خطر می اندازد.

در حالی که هنوز خیلی زود است که بگوییم دقیقاً چه چیزی باعث می‌شود سلول‌های ایمنی و سلول‌های اپیتلیال چنین رفتاری را نشان دهند، اما محققان به این نتیجه رسیدند که مطالعه آنها بر نیاز به بررسی بیشتر نظریه‌های رایج تاکید دارد. همچنین ممکن است جامعه پزشکی یک گام به درک مکانیسم‌های سلولی منشأ عوارض دیابت در مرحله ی پیش دیابت نزدیک‌تر شود.

به گفته ی پرفسور حافظی مقدم با درک پاتوژنز آب مروارید در افراد دیابتی، می توانیم به جستجوی چگونگی جلوگیری از آب مروارید و سایر عوارض احتمالی در افراد مبتلا به دیابت در سایر نقاط بدن بپردازیم.

پرفسور حافظی مقدم گفت: در حالی که امروزه آب مروارید به راحتی با جراحی قابل درمان است، این روش می تواند با عوارضی همراه باشد و هزینه بالایی هم برای افراد و هم برای سیستم بهداشتی ما دارد.با بیش از 500 میلیون نفر در سراسر جهان و 37 میلیون آمریکایی مبتلا به دیابت، که اکثریت آنها مبتلا به دیابت نوع 2 هستند، انگیزه ای برای تلاش برای یافتن راه های غیرجراحی برای پیشگیری، کند کردن یا حتی معکوس کردن این عارضه وجود دارد. شاید روزی درمانی قطعی برای جلوگیری از بروز این عارضه ابداع شود. اجتناب از انجام این جراحی ها به طور کلی امکان پذیر خواهد بود و این مستلزم آن است که اصول اولیه فرآیندهای سلولی زیربنایی توسعه آب مروارید را بررسی و درک کنیم.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2023-01-sugar-hypothesis-diabetic-cataract.html